پارکور چیست؟

آشنایی با پارکور

پارکور، که در زبان فرانسوی با عبارت L'art du déplacement به معنای "هنر جابه‌جایی" شناخته می‌شود، یک رشته ورزشی صرف نیست؛ بلکه یک فلسفه، یک روش تمرین فیزیکی و ذهنی، و سبکی برای زندگی است. در ساده‌ترین تعریف، پارکور یعنی توانایی عبور از هر مانعی که در محیط اطراف قرار دارد – چه موانع طبیعی و چه ساخته دست بشر – با استفاده از کارآمدترین، سریع‌ترین و روان‌ترین حرکات بدن. این هنر نه تنها بدن را به چالش می‌کشد، بلکه ذهن را نیز برای یافتن مسیرهای خلاقانه و غلبه بر ترس‌ها تقویت می‌کند.

۱. تعریف و مفهوم پارکور

پارکور در هسته خود بر کارایی تأکید دارد. هدف اصلی یک تریسر – کسی که پارکور تمرین می‌کند – رسیدن از نقطه الف به نقطه ب به گونه‌ای است که کمترین انرژی مصرف شود، کمترین زمان صرف گردد، و البته با کمترین آسیب احتمالی. این مسیر لزوماً مستقیم یا از پیش تعیین شده نیست؛ بلکه تریسر در لحظه با توجه به توانایی‌ها و موانع پیش‌رو، بهترین راهکار حرکتی را انتخاب می‌کند.

برخلاف برخی تصورات غلط، پارکور نمایش حرکات آکروباتیک یا پرش‌های بی‌هدف و خطرناک نیست. حرکات پارکور باید هدفمند و کاربردی باشند و در خدمت فلسفه اصلی یعنی جابه‌جایی کارآمد قرار گیرند. حرکاتی مانند پریدن، فرود آمدن، بالا رفتن، خزیدن، دویدن، و تعادل برقرار کردن، ابزارهای اصلی تریسر برای تعامل با محیط هستند.

۲. تاریخچه و ریشه‌های پارکور

ریشه‌های پارکور را می‌توان در روش‌های آموزشی ارتش فرانسه جستجو کرد. ژرژ هبرت، افسر نیروی دریایی فرانسه در اوایل قرن بیستم، پس از مشاهده مهارت‌های فیزیکی قبایل بومی در آفریقا، سیستم آموزشی به نام روش طبیعی را توسعه داد. این روش بر ده نوع حرکت طبیعی انسان تمرکز داشت: راه رفتن، دویدن، پریدن، بالا رفتن، چهار دست و پا رفتن، تعادل، پرتاب کردن، حمل کردن، دفاع شخصی و شنا. فلسفه هبرت این بود: "قوی باشید تا مفید باشید.

پارکور به شکل امروزی آن، توسط ریموند بل، سرباز و آتش‌نشان فرانسوی، که تحت سیستم آموزشی هبرت آموزش دیده بود، توسعه یافت. ریموند بل این آموزه‌ها را برای تمرینات "تعقیب و فرار" و شرایط اضطراری به کار برد.

پس از او، فرزندش دیوید بل، که اکنون به عنوان بنیان‌گذار پارکور شناخته می‌شود، به همراه گروهی از دوستانش از جمله سباستین فوکان، این رشته را مدون و به دنیا معرفی کرد. دیوید بل نام "پارکور" را از کلمه فرانسوی parcours به معنی مسیر یا دوره، وام گرفت. در اواخر دهه ۱۹۹۰، پس از اختلاف نظر میان اعضای اصلی گروه در مورد فلسفه و تجاری‌سازی این رشته، سباستین فوکان، شاخه‌ای را با تأکید بیشتر بر حرکات نمایشی و آزادی بیان تحت عنوان فری‌رانینگ معرفی کرد. با این حال، دیوید بل و پیروان اصلی او همچنان بر اصول اولیه پارکور یعنی کارایی و فلسفه درونی آن پافشاری دارند.

۳. فلسفه و اصول اساسی پارکور

پارکور فراتر از یک مجموعه حرکتی است و یک چارچوب ذهنی و اخلاقی را شامل می‌شود:

پرورش خود: به معنای "بودن و دوام آوردن". این اصل بر بهبود مداوم توانایی‌های فیزیکی و ذهنی برای غلبه بر موانع زندگی و افزایش طول عمر و سلامت تأکید دارد.
احترام: احترام به محیط اطراف، موانع، افراد دیگر (چه تریسرها و چه تماشاگران) و از همه مهم‌تر، احترام به محدودیت‌های شخصی. این به معنای عدم آسیب رساندن به اموال عمومی یا تمرین در مکان‌هایی است که خطر غیرقابل کنترل دارد.
مسئولیت‌پذیری: تریسر باید کاملاً مسئول اعمال خود باشد. هر انتخابی در مورد مسیر و حرکت، بر عهده خود اوست. این امر مستلزم ارزیابی دقیق ریسک و شناخت کامل توانایی‌های فردی است.
نبود رقابت: در پارکور اصیل، هیچ رقابت یا مسابقه‌ای وجود ندارد. هدف، غلبه بر موانع شخصی و بهبود فردی است، نه اثبات برتری نسبت به دیگری. مسابقه، ماهیت و فلسفه درونی پارکور را که بر همکاری و حمایت متمرکز است، نقض می‌کند.
استقامت و اراده: پارکور به تریسر می‌آموزد که در مواجهه با مشکلات، تسلیم نشود و با اراده قوی به دنبال راه حل بگردد.

۴. حرکات پایه و تکنیک‌ها

پارکور شامل مجموعه‌ای از حرکات هدفمند است که برای عبور مؤثر از موانع مختلف طراحی شده‌اند:

دویدن و پریدن: پایه و اساس پارکور، دویدن و پرش‌های دقیق است.
پرش دقیق: پریدن و فرود آمدن دقیق روی یک نقطه کوچک (مثلاً بالای یک نرده یا لبه دیوار).
پرش گام‌بلند: پرش برای عبور از یک شکاف بزرگ بین دو سطح.
عبور از موانع: تکنیک‌هایی برای عبور سریع از روی موانع افقی مانند نرده‌ها یا دیوارها.
تک‌دست: عبور با استفاده از یک دست برای پشتیبانی.
لِیزِی: عبور سریع و راحت با چرخاندن بدن.
سرعتی: عبور بدون درنگ و لمس مانع، در حالی که در حال دویدن با سرعت بالا هستیم.
فرود و رول: فرود ایمن برای جذب نیروی ضربه پس از یک پرش بلند. رول یا غلتیدن، تکنیکی حیاتی است که انرژی جنبشی را به طور مؤثر در تمام بدن پخش می‌کند و از آسیب به مفاصل جلوگیری می‌نماید.
بالا رفتن: تکنیک‌هایی برای صعود از دیوارهای عمودی یا موانع بلند، مانند کات‌گِیت یا مانی‌تراورز.
تعادل: حفظ تعادل در حین عبور از سطوح باریک یا لبه‌ها.

۵. فواید جسمی، ذهنی و اجتماعی

تمرین پارکور، مزایای گسترده‌ای را برای تمرین‌کنندگان به همراه دارد:

فواید جسمی:

افزایش قدرت و استقامت: پارکور یک تمرین چالش‌برانگیز برای تمام بدن است که قدرت عضلانی، به ویژه در پاها، مرکز بدن و بالاتنه را به شدت افزایش می‌دهد.
بهبود چابکی و هماهنگی: نیاز به واکنش سریع و اجرای حرکات پیچیده در محیط‌های ناهموار، به طرز چشمگیری هماهنگی عصب و عضله و چابکی را بهبود می‌بخشد.
سلامت مفاصل و استخوان: فرودهای صحیح و رول‌ها، بدن را برای جذب ضربه قوی‌تر می‌کند. تمرین‌های منظم باعث افزایش تراکم استخوان و انعطاف‌پذیری مفاصل می‌شود (البته در صورت تمرین اصولی).

فواید ذهنی:

غلبه بر ترس: پارکور به تریسر می‌آموزد که ترس‌های خود را بپذیرد و مدیریت کند. با ارزیابی دقیق موقعیت و برنامه‌ریزی حرکت، ترس به احترام تبدیل می‌شود.
افزایش تمرکز و تفکر استراتژیک: هر مانع، یک مسئله است. تریسر باید در کسری از ثانیه محیط، فاصله و توانایی خود را تحلیل کرده و بهترین راه حل را اجرا کند. این مهارت تفکر استراتژیک در زندگی روزمره نیز کاربرد دارد.
اعتماد به نفس: توانایی غلبه بر موانعی که قبلاً غیرممکن به نظر می‌رسیدند، به شدت اعتماد به نفس فرد را در تمام جنبه‌های زندگی افزایش می‌دهد.

فواید اجتماعی:

همکاری و حمایت: تریسرها اغلب به صورت گروهی تمرین می‌کنند و یکدیگر را در یادگیری و اجرای حرکات حمایت می‌کنند. این فرهنگ، روابط اجتماعی قوی و مبتنی بر احترام متقابل ایجاد می‌کند.
ارتباط با محیط: پارکور به فرد یاد می‌دهد که محیط شهری و طبیعی را به چشم یک زمین بازی و یک چالش ببیند، نه صرفاً فضایی برای عبور.

۶. پارکور در ایران و جهان

پارکور به سرعت در سراسر جهان گسترش یافت و در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، طرفداران زیادی پیدا کرد. در ایران، این ورزش از اوایل دهه ۱۳۸۰ شمسی به صورت جدی معرفی شد و گروه‌ها و مربیان مختلفی به ترویج آن پرداختند.

اگرچه پارکور در ابتدا در محیط‌های شهری و عمومی تمرین می‌شد، اما برای ایمنی و آموزش اصولی‌تر، امروزه بسیاری از کشورها از جمله بریتانیا، آن را به عنوان یک ورزش رسمی به رسمیت شناخته و سالن‌ها و آکادمی‌های تخصصی برای آموزش آن ایجاد کرده‌اند. این امر به تریسرها این امکان را می‌دهد که مهارت‌های پایه را در محیطی کنترل‌شده فرا گیرند و سپس با احتیاط و مسئولیت‌پذیری به تمرین در فضای باز بپردازند.

۷. خطرات و ایمنی در پارکور

مانند هر فعالیت فیزیکی دیگری، پارکور نیز خطرات خاص خود را دارد. آسیب‌هایی مانند پیچ‌خوردگی، شکستگی یا کوفتگی در صورت عدم تمرین صحیح و رعایت نکات ایمنی رایج هستند. با این حال، پارکور ذاتاً یک ورزش پرخطر نیست، بلکه اجرای غیر اصولی و خودسرانه آن خطرناک است.

برای به حداقل رساندن خطر، رعایت اصول زیر ضروری است:

آموزش زیر نظر مربی: شروع پارکور باید با آموزش حرکات پایه و تکنیک‌های فرود و رول زیر نظر مربیان مجرب باشد.
پیشرفت تدریجی: تریسر باید به آرامی و گام به گام توانایی‌های خود را افزایش دهد و هرگز حرکتی را که برای آن آماده نیست امتحان نکند.
ارزیابی ریسک: همیشه قبل از انجام هر حرکت، موانع، شرایط آب و هوایی و توانایی‌های خود را با دقت ارزیابی کنید.
تغذیه و آمادگی جسمانی: آمادگی جسمانی بالا، تغذیه مناسب و هیدراته بودن برای جلوگیری از آسیب حیاتی هستند.

 نتیجه‌گیری

پارکور بیش از یک رشته ورزشی هیجان‌انگیز است؛ این یک سفر درونی برای کشف پتانسیل‌های پنهان بدن و ذهن است. تریسر با هر پرش و هر غلبه بر مانع، نه تنها از یک دیوار بالا می‌رود، بلکه به یک نسخه قوی‌تر و متمرکزتر از خود تبدیل می‌شود. پارکور به ما می‌آموزد که موانع زندگی، صرفاً چالش‌هایی هستند که می‌توان با تفکر خلاق، کارایی و اراده قوی از آن‌ها عبور کرد و به سوی مقصد حرکت کرد. این هنر جابه‌جایی، درسی است برای حرکت مستمر و قدرتمند در مسیر زندگی.

برای خرید و انتخاب کفشهای اورجینال مناسب پارکور کلیک کنید