افرادی که نباید ورزش رزمی انجام دهند
ورزش رزمی برای چه کسانی مناسب نیست؟
ورزشهای رزمی، که ریشه در فرهنگها و تاریخ غنی بشری دارند، بیش از یک فعالیت فیزیکی صرف هستند. آنها به عنوان مسیرهایی برای نظم، انضباط، تقویت جسم و روح، و کسب مهارتهای دفاع شخصی شناخته میشوند. با این حال، علیرغم مزایای فراوان، این ورزشها برای همگان مناسب نیستند.
انتخاب یک رشته رزمی باید تصمیمی آگاهانه باشد که با در نظر گرفتن وضعیت جسمانی، آمادگی روانی، اهداف شخصی و سبک زندگی فرد صورت گیرد. در این مقاله، به تفصیل به بررسی گروههایی میپردازیم که ممکن است ورزشهای رزمی برای آنها نامناسب یا حتی خطرناک باشد.
۱. محدودیتهای جسمانی و پزشکی
مهمترین موانع برای شروع ورزشهای رزمی، محدودیتهای پزشکی و وضعیتهای جسمانی خاص هستند که ریسک آسیبدیدگی را به شدت افزایش میدهند. این محدودیتها عموماً در رشتههایی که شامل تماس شدید فیزیکی (مانند موی تای، بوکس، جودو، یا MMA) هستند، اهمیت بیشتری پیدا میکنند، اما در سبکهای ملایمتر نیز باید مورد توجه قرار گیرند.
الف. بیماریهای قلبی و عروقی و تنفسی
افراد مبتلا به بیماریهای جدی قلبی و عروقی، فشار خون بالا یا مشکلات حاد تنفسی (مانند آسم کنترل نشده یا COPD) باید با احتیاط کامل به ورزشهای رزمی نزدیک شوند. شدت تمرینات هوازی و بیهوازی بالا در بسیاری از رشتههای رزمی میتواند فشار غیرقابل تحملی بر سیستم قلبی-تنفسی وارد کند. مشورت با پزشک متخصص قلب، قبل از شروع هر برنامه ورزشی رزمی، ضروری است.
ب. مشکلات اسکلتی و عضلانی مزمن
ورزشهای رزمی نیازمند دامنهی حرکتی، انعطافپذیری و قدرت بالایی هستند. افراد با بیماریهای مزمن و دژنراتیو (فرسایشی) مفاصل و استخوانها در معرض خطر جدی قرار دارند:
آرتروز پیشرفته: حرکات ناگهانی، ضربات و پرتابها (در جودو یا کشتی) میتوانند به مفاصل آسیبدیده، به ویژه زانوها، لگن و ستون فقرات، آسیب جبرانناپذیری بزنند.
پوکی استخوان شدید: خطر شکستگیهای ناشی از ضربه یا فشار، حتی در تمرینات معمولی، بسیار بالاست.
روماتیسم یا آرتریت روماتوئید: التهاب مفاصل در این بیماران با فشار تمرینات رزمی تشدید میشود.
مشکلات نخاعی یا دیسک کمر حاد: حرکات چرخشی سریع، خم شدنهای شدید و ضربه به تنه، برای این افراد بسیار خطرناک است.
ج. اختلالات عصبی
صرع کنترل نشده: خطر تشنج در حین تمرینات شدید، به خصوص در زمانهایی که فرد ضربه میخورد یا فشار زیادی متحمل میشود، وجود دارد. این وضعیت میتواند هم برای فرد و هم برای همتیمیهایش خطرآفرین باشد.
اختلالات یا آسیبهای حرکتی شدید: کسانی که به دلیل آسیب نخاعی یا سکته دچار اختلال حرکتی دائم شدهاند، معمولاً نمیتوانند هماهنگی و عکسالعملهای مورد نیاز برای این ورزشها را داشته باشند.
۲. چالشهای روانی و شخصیتی
ورزشهای رزمی علاوه بر آمادگی جسمانی، نیازمند یک ذهنیت و ساختار روانی خاص هستند. برخی ویژگیهای روانی یا اختلالات میتوانند مانع از پیشرفت فرد شوند یا حتی به تجربه منفی منجر گردند.
الف. فقدان نظم و انضباط یا عدم تحمل شکست
ورزش رزمی یک شبه آموخته نمیشود. افرادی که فاقد صبر و انضباط درونی برای تکرار خستهکننده تکنیکها و تحمل مدت زمان طولانی برای پیشرفت هستند، به سرعت دلزده میشوند.
همچنین، کسانی که به شدت از شکست متنفرند و نمیتوانند از اشتباهات خود بیاموزند، در محیطی که مبارزه و باخت جزئی از فرآیند یادگیری است، دچار مشکل میشوند. روحیه یک رزمیکار موفق، پذیرش فروتنانهی شکست و استفاده از آن برای پیشرفت است.
ب. تمایلات پرخاشگرانه کنترل نشده
برخی افراد به غلط به ورزشهای رزمی روی میآورند تا پرخاشگریهای کنترل نشدهی خود را تخلیه کنند. در حالی که ورزش رزمی میتواند برای مدیریت پرخاشگری مفید باشد، اما برای کسانی که فقدان کنترل بر خشم دارند و ممکن است در محیط تمرین به همتیمیها یا خودشان آسیب جدی وارد کنند، میتواند خطرآفرین باشد. فلسفه هنرهای رزمی بر احترام، خویشتنداری و استفاده صرف از مهارتها در دفاع از خود استوار است، نه تهاجم بیمورد.
ج. ترس شدید از تماس فیزیکی
افرادی که سابقه ترومای جسمی یا روانی دارند که آنها را نسبت به تماس بدنی یا موقعیتهای تنشزا به شدت حساس کرده است، ممکن است در محیط تمرین که شامل تماس، مبارزه و نزدیکی فیزیکی است، احساس ناامنی و اضطراب شدید کنند. اگرچه برخی سبکها میتوانند به غلبه بر این ترس کمک کنند، اما در ابتدا باید با متخصص سلامت روان مشورت شود.
۳. اهداف نامناسب و سوءتفاهمها
گاهی اوقات خود ورزش رزمی مشکل نیست، بلکه نیت و توقع فرد از آن است که باعث میشود این رشته برای او مناسب نباشد.
الف. کسانی که به دنبال راهحل سریع برای دفاع شخصی هستند
هنرهای رزمی نیاز به زمان و تلاش مداوم دارند. فردی که انتظار دارد با چند هفته تمرین، "قهرمان خیابان" شود یا به طور کامل مسلح به مهارتهای دفاع شخصی گردد، ناامید خواهد شد. دفاع شخصی مؤثر ترکیبی از آگاهی محیطی، پیشگیری و مهارتهای فنی است. کسانی که حوصله این فرآیند طولانی را ندارند، بهتر است بر تمرینات آگاهی و فرار متمرکز شوند تا درگیری فیزیکی.
ب. افرادی که صرفاً به دنبال ورزش با کمترین میزان آسیبدیدگی هستند
هنرهای رزمی، حتی کمخطرترین آنها (مانند تای چی)، همچنان خطر آسیبهایی مانند کشیدگی عضلات یا پیچخوردگی را دارند. رشتههایی مانند MMA، بوکس یا موی تای ریسک بالایی از کوفتگی، شکستگی، و آسیبهای مزمن به سر و مفاصل را به همراه دارند. اگر هدف اصلی فرد صرفاً تناسب اندام بدون تحمل ریسک آسیبهای نسبتاً زیاد است، ورزشهایی مانند شنا، پیلاتس، یا دویدن ممکن است انتخاب بهتری باشند.
ج. افراد با محدودیتهای زمانی شدید
پیشرفت در ورزشهای رزمی نیازمند تعهد زمانی بالایی است (معمولاً حداقل ۳ تا ۴ جلسه در هفته). کسانی که به دلیل مشغله کاری یا خانوادگی نمیتوانند یک برنامه تمرینی منظم را دنبال کنند، اغلب دلسرد شده و عقب میمانند. تمرین نامنظم در یک رشته رزمی میتواند ریسک آسیب را افزایش داده و مانع از یادگیری عمیق تکنیکها شود.
۴. سن و وضعیت جسمانی
سن به خودی خود یک مانع مطلق نیست، اما عامل مهمی در انتخاب رشته و شدت تمرین است.
الف. افراد مسن با سابقه بیتحرکی
بسیاری از افراد مسن میتوانند از هنرهای رزمی بهره ببرند، به ویژه سبکهای کمبرخورد مانند تای چی یا آیکیدو (سبکهای ملایم). اما اگر فردی بالای ۶۰ سال با سابقه طولانی بیتحرکی و عدم فعالیت بدنی ناگهان تصمیم به شرکت در کلاسهای تکواندو یا کاراته با شدت بالا بگیرد، ریسک آسیب به تاندونها، رباطها و مفاصل به طرز چشمگیری بالا میرود. انتخاب سبک مناسب سن و وضعیت جسمانی، کلید موفقیت در سنین بالاتر است.
ب. کودکان کمسن
برای کودکان بسیار کمسن، اغلب تمرینات رزمی رسمی به دلیل عدم توانایی در درک مفاهیم پیچیدهی فنی، تمرکز، و صبر لازم برای اجرای صحیح دستورالعملها نامناسب است. در این سنین، بهتر است روی فعالیتهای پایهای مانند بازیهای حرکتی، تعادل و هماهنگی تمرکز شود.
نتیجهگیری
ورزشهای رزمی نه برای هر کس بلکه برای ذهن و بدنی که آماده پذیرش چالشها و قوانین خاص آنها باشد، مناسب هستند.
مناسب نبودن یک رشته رزمی برای یک فرد لزوماً به معنای ضعیف بودن فرد یا بد بودن ورزش نیست؛ بلکه به معنای عدم توازن بین نیازها، محدودیتها و ریسکهای موجود است. کسی که دارای مشکلات قلبی است، میتواند به جای بوکس، تای چی را انتخاب کند؛ و کسی که به شدت از درگیری فیزیکی میترسد، میتواند با یوگا یا پیلاتس آمادگی روانی و جسمانی خود را تقویت کند و سپس با احتیاط بیشتر به سراغ سبکهای دفاع شخصی مبتنی بر کنترل برود.
نکته حیاتی: هر فردی که قصد شروع ورزشهای رزمی را دارد، به خصوص اگر سابقه پزشکی خاصی دارد، باید:
1. با پزشک متخصص مشورت کند.
2. رشتهای را انتخاب کند که با اهداف و محدودیتهای جسمیاش سازگار باشد (مثلاً انتخاب تای چی به جای موی تای).
3. بهترین مربی را بیابد که به اصول ایمنی، گرم کردن صحیح و پیشرفت تدریجی متعهد باشد.
ورزش رزمی ابزاری قدرتمند است؛ اما مانند هر ابزار دیگری، باید با دانش و احتیاط کامل از آن استفاده کرد تا به جای آسیب، به تقویت و رشد منجر شود.
برای خرید و انتخاب کفشهای اورجینال کلیک کنید
